غمگین‌ترین و شادترین مردمان دنیا در کدام کشورها زندگی می‌کنند؟ چه عواملی بر میزان شادی و غم مردم جهان موثر است؟ جایگاه ایران در این رتبه‌بندی‌ها چیست؟

این نوشتار به بررسی برخی از عوامل موثر بر میزان غم و شادی مردم دنیا پرداخته و ۲۰ کشور غمگین و ۲۰ کشور شاد دنیا را از میان ۱۴۰ کشوری که میزان رضایتمندی مردمان آنان بررسی شده، معرفی می‌کند.

از مهمترین عواملی که بر میزان رضایتمندی و شادی افراد اثر دارد، می‌توان به دستمزد بالا و اختلاف طبقاتی اندک میان شهروندان یک جامعه اشاره کرد.

سرانه تولید ناخالص داخلی یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری رضایتمندی افراد از وضعیت معیشتی آنهاست. برای محاسبه این شاخص، تولید ناخالص داخلی کشور را که در بر گیرنده مجموع ارزش کالاها و خدماتی است که طی یک سال، در یک کشور تولید می‌شود، بر جمعیت تقسیم می‌کنند و عددی که به دست می‌آید سرانه تولید ناخالص داخلی آن محسوب می‌شود. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که میزان شادی شهروندان یک کشور با این شاخص رابطه مستقیمی دارد.

میزان درآمد بیشتر به افراد امکان می‌دهد تا از سطح آموزش و بهداشت مناسب‌تری برخوردار شوند، در تهیه مایحتاج اساسی زندگی به مشکل برنخورند و در وقت آزاد خود به تفریحات گوناگون بپردازند. برخورداری از امنیت شغلی و اجتماعی، تبعیض جنسیتی حداقلی، بهره‌مندی از آزادی‌‌های اجتماعی و حقوق مدنی سبب می‌شود تا مردم یک کشور احساس رضایت بیشتری از زندگیشان داشته باشند.

در مقابل، اقتصاد ضعیف، فساد سیاسی، عدم امنیت، درآمد پایین، کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، عدم برخورداری از رفاه اجتماعی و اقتصادی، سیستم آموزشی ناکارآمد و نداشتن آزادی‌های فردی و اجتماعی سبب عدم رضایت از زندگی و بروز غم در افراد می‌شود.

این عوامل می‌تواند بر میزان امید به زندگی افراد نیز اثر بگذارد. امید به زندگی یک شاخص آماری است که نشان‌دهنده متوسط طول عمر افراد یک جامعه است. این شاخص یکی از ملاک‌های سنجش پیشرفت و عقب‌ماندگی کشورهاست. به همین سبب شهروندان کشورهای توسعه یافته که شهروندانشان اغلب جزو شادترین مردم دنیا هستند، امید به زندگی بالاتری نسبت به شهرواندان کشورهای در حال توسعه دارند.

غمگین‌ترین کشورهای دنیا

جمهوری آفریقای مرکزی در صدر کشورهای غمگین دنیا قرار دارد. در این کشور بیش از ۱۰ درصد از کودکان در اولین سال زندگیشان به دلیل نبود امکانات بهداشتی و ناآگاهی والدینشان جان خود را از دست می‌دهند. آموزش و پرورش ناکارآمد که به ازای هر ۹۱ دانش‌آموز تنها یک معلم وجود دارد و نبود افق‌های روشن در زمینه کار و معیشت از دلایل نامیدی و غمگینی مردمان این کشور است.

زیمباوبه و اتیوپی دو کشور دیگر آفریقایی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. فساد اقتصادی و سیاسی گسترده، نداشتن حقوق مدنی، کم سوادی، سوء‌تغذیه و نرخ بالای بیکاری از دلایل قرار گرفتن این کشورها در صدر این فهرست است.

پاکستان کشور آسیایی با دولتی که هر از چند گاه دست به دست می شود، عدم امنیت، نرخ بالای خشونت در جامعه و عدم تحمل خارجی‌ها، آن را در رتبه چهارم فهرست قرار داده است.

یمن، سودان، نیجریه، موزامبیک، کنیا، زامبیا، اوگاندا، کامرون و رواندا ازدیگر کشورهای آفریقایی هستند که در رتبه‌های پنجم تا سیزدهم این فهرست جای گرفته‌اند. مردم این کشورها از محدودیت آزادی‌های مدنی، نرخ بالای بیکاری، آموزش و پرورش ناکارآمد، عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم، عدم اعتماد شهروندان به سیستم سیاسی، فساد اقتصادی، شیوع بیماری‌های میکروبی و پایین بودن نرخ امید به زندگی رنج می‌برند و به همین علت از زندگی خود ناخرسندند.

ایران اما در این فهرست در رتبه چهاردهم قرار گرفته است. با وجود آنکه ایران به لحاظ سرانه تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی در رتبه بالاتری از سایر کشورهای این فهرست قرار دارد، اما نظام سیاسی، عدم وجود آزادی‌های مدنی و حقوق اجتماعی این کشور را در زمره غمگین‌ترین کشورهای جهان قرار داده است. ایران همچنین بالاترین نرخ مهاجرت افراد تحصیل‌کرده و متخصص جهان را دارد.

کشورهای تانزانیا، بنگلادش، کامبوج، نپال، سنگال و هند در رتبه‌های پانزدهم تا بیستم این فهرست جای گرفته اند.

شادترین کشورهای دنیا

نروژ، دانمارک و سوئد سه کشور واقع در شمال اروپا سال‌های متمادی است که در صدر شادترین مردم جهان قرار دارند. امکانات رفاهی اجتماعی، برابری مدنی، درآمد بالا، اختلافات طبقاتی کم و سیستم آموزش و پرورش کارآمد سبب شده است تا مردمان این دو کشور از زندگی خود رضایت بالایی داشته باشند.

استرالیا و نیوزیلند دو کشور واقع در نیم‌کره جنوبی رتبه های چهارم و پنجم این فهرست هستند. سیستم آموزش و پرورش کارآمد، اقتصاد قدرتمند و آزادی‌های مدنی عامل خشنودی شهروندان این کشورهاست.

کانادا، فنلاند، هلند، سوئیس، ایرلند، لوکزامبورگ، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان، ایسلند، بلژیک، هنگ‌کنگ، سنگاپور و تایوان رتبه‌های ششم تا بیستم این جدول را به خود اختصاص داده‌اند. اغلب این کشورها دارای رشد اقتصادی بالا، آزادی‌های مدنی، مشارکت مردمی در سیاست، سیستم پزشکی و درمانی کارآمد، امنیت و آرامش هستند.

عصبانی‎ترین کشورهای دنیا

بجز آنچه در مورد میزان رضایت شهروندان و خشنودی آنان نسبت به وضعیت معیشتی در کشورهایشان مطرح شد، موسسه گالوپ با یک اندازه‌گیری متفاوت درصدد برآمد تا میزان خشم و عصبانیت شهروندان کشورهای جهان را بررسی کند.

در تحقیقی که از سوی این موسسه صورت گرفت شهروندان سه کشور عراق، ایران، و سودان جنوبی به ترتیب خشمگین‌ترین مردم جهان معرفی شدند. حجم بالای احساسات منفی از جمله نگرانی، دردهای جسمانی، استرس و غم از جمله عواملی است که دلیل عصبانیت مردمان این کشورها عنوان می‌شود.